تاور کرین یا جرثقیل برجی یکی از ماشین آلات سنگین است که جهت کمک به جابجایی اجسام با جرمهای بالا و جابجا کردن محموله های ساختمانی و صنعتی کاربرد دارد. یکی از موارد ویژه در مورد تاور کرین سرویس، بازرسی، نگهداری و تعمیر تاور کرین می باشد و می بایست توسط نمایندگی معتبر و مطابق با استانداردهای وضع شده صورت پذیرد

تعمیر و نگهداری تاور کرین بدین معناست که قطعات تاور کرین طی دوره های معینی مورد بررسی و کنترل قرار گرفته و در صورت وجود عیب یا ایجاد مشکلی در قطعات نسبت به تعمیر یا تعویض آن ها اقدام شود. و با انجام کارهای اصلاحی به طول عمر و همچنین کارکرد درست و ایمن تاور کرین افزوده شود. اقدامات اصلاحی می بایست در زمان لازم و به موقع انجام پذیرد تا در نحوه ی عملکرد تاور کرین خللی ایجاد نشود و از حوادث احتمالی مالی و جانی کاسته شود. این وسیله با توجه به اهمیت ویژه ای که دارد نیاز مبرم به سرویس و نگهداری دارد و هزینه تعمیرات و سرویس و نگهداری تاور کرین ممکن است تا حدی بالا باشد اما لازم و ضروری قلمداد می شود. بازرسی و سرویس و نگهداری تاور کرین بستگی به انواع مدل های تاور کرین دارد. تعمیر و سرویس و نگهداری ممکن است به صورت روزانه ، هفتگی، ماهیانه یا سالیانه انجام گیرد و در شرایط اضطراری این خدمات باید فوری و بی درنگ صورت پذیرد.

در حقیقت تعمیر، سرویس و نگهداری تاور کرین نیاز به برنامه ریزی مناسب و کاربرد روشهای مخصوصی مانند واکاوی و بازرسی دوره ای قبل از شروع پروژه و در حین انجام پروژه دارد. قطعات هم به صورت وارداتی و هم مونتاژ داخلی تهیه می گردند که هر دو صورت دارای ایمنی و طول عمر بالایی هستند و این نکته دارای اهمیت فراوانی است که تعمیر یا تعویض قطعات به موقع انجام شود. در واقع باید این امر مورد توجه قرار گیرد که درصورت خرابی دستگاه تاور کرین موجود جایگزینی تاور کرین جدید با توجه به قیمت بالای این دستگاه مقرون به صرفه نمی باشد و لازم است تعمیر کلی و اساسی از تمامی قطعات تاور کرین صورت گیرد.

  تعمیر و نگهداری تاور کرین به دو مرحله تقسیم بندی می شود:

• تعمیر و نگهداری برنامه ریزی نشده :به تعمیر،  سرویس و نگهداری اطلاق می شود که در صورت بروز خطا و خرابی ناگهانی قطعات تاور کرین رخ می دهد و عمل تعمیر فوریتی محسوب می شود.
• تعمیر و نگهداری برنامه ریزی شده و پیشگیرانه:سرویس و نگهداری برنامه ریزی شده مشتمل بر بازرسی های معمولی در فاصله های از قبل مشخص شده به منظور جلوگیری از خطرات و صدمات احتمالی انجام می شود این بررسی ها که در چک لیست تاور کرین دیده می شود شامل موارد زیر می باشد:          

این چک لیست مربوط به روش مدیریت تعمیر، سرویس و نگهداری پیشگیرانه است و هر یک از موارد ذکر شده در چک لیست مناسب با شرایط خود باید مورد بررسی قرار گیرند. و نیاز به مدیریت موشکافانه دارد. زمان های معین شده و فواصل دقیق جهت بازرسی تاور کرین در دفترچه راهنمای هر یک از انواع تاور کرین مشخص شده است و هر دستگاه برنامه نگهداری پیشگیرانه مستند مختص به خود را داراست. مدیرت بازرسی و تعمیر، سرویس و نگهداری به چهار دوره قابل تقسیم می باشد:

• روزانه

• هفتگی

• ماهیانه

• طولانی مدت
  

برای بازرسی های روزانه تاور کرین چک لیست مجزا قرار داده شده است و در آن موارد زیر مورد بازرسی قرار می گیرند:

• سلامت بادسنج
• سلامت فرمان حرکتی
• حفاظها و نرده ها
• نردبان دسترسی

در روش مدیریت بازرسی هفتگی تمامی موارد می بایست هر هفته کنترل و نظارت شوند و این موارد مشتمل هستند بر:

• وزنه تعادل و براکت
• سیستم فرمان ، قلاب و ابزار بلند کننده بار
• ترمز پایی همه ی اجزای درایوها، عملکرد ترمزها و کلاچ ها، بالابر ترمز
• پیچ و مهره ها و پین برج
• سطح ترک، کنترل سیم بکسل ها، مفاصل گردان

در روش مدیریت ماهیانه موارد زیر مورد بررسی واقع می شوند:

• پنجره و دید حفاظتی
• خاموش کننده آتش
• بخاری و حوادث جزئی
• پشتیبانی کابین
• ترمز و نشانه پوسیدگی در هر یک از قطعات                             
  

   بررسی های طولانی مدت از تاور کرین سه ماهه، پنج و ده ماهه انجام می شود. اگر از عمر تاور کرین زمان زیادی گذشته باشد و دستگاه دارای کارکرد بلند مدت باشد لازم است که قطعات آن هر سه ماه یکبار مورد کنترل قرار گیرد

اگر تاور کرین نو بوده و تازه شروع به کار کرده باشد جهت اطمینان، هر پنج ماه یکبار از نظر سلامت کابل ها و نظارت بر عدم پارگی در کابل و عدم وجود ترک بر روی بلوک های بار تاور کرین و بلوک های قلاب  مورد نظارت قرار می گیرند. این کنترل ها جهت ارزیابی سابیدگی و پارگی در اجزا و قطعات تاور کرین و جلوگیری از آسیبهایی که زمان ریزش بارها از تاور کرین رخ می دهد انجام می شوند

تاور کرین صفر و یا جرثقیلی که عملکرد چندانی در پروژه نداشته باشد هر ده ماه یک بار اما دقیق مورد کنترل و بازرسی و سرویس قرار می گیرد و به صورت مجدد دمونتاژ و دوباره مونتاژ می شود                

• بررسی کلیه ی قطعات و تاسیسات برقی تاور کرین

• بازرسی وضعیت کابل تغذیه

• بازرسی سالم بودن بادسنج و کارکرد درست آن

• کنترل مکانیزم ضدبرخورد و اطمینان از صحت کارایی آن

• بازرسی سوئیچ های کنترل کننده جهت عدم حمل بار بیش از اندازه

• بازرسی سوئیچ های کنترلی جهت جلوگیری از لرزش تاور کرین و افزایش ارتفاع بیش از حد

• بررسی عملکرد سیستم ترمز تاور کرین

• اطمینان از وجود دکمه توقف اضطراری و کارکرد درست آن در کابین اپراتور دستگاه
  

• کنترل و اطمینان از وجود زنگ هشدار در تاور کرین

• کنترل ایمنی قلاب تاور کرین جهت جلوگیری از ایجاد سانحه در هنگام جابجایی محموله

• بازرسی سالم بودن بکسل های اصلی و کمکی

• روغن کاری دقیق بکسل های اصلی و کمکی

• کنترل سیستم هیدرولیک از نظر سوراخ یا نشتی و بازرسی سطح مایعات هیدرولیکی جهت کارکرد صحیح تاور کرین

• بازرسی پیچ های نصب و مونتاژ جرثقیل برجی

• بازرسی سطح کفایت روغن استین

• کنترل صحت نمودار بار و نمادهای تاور کرین جهت عملکرد درست تاور کرین

• بازرسی امنیت تاور کرین در مقابل صاعقه

• کنترل دفترچه ثبت گزارش عملکرد تاور کرین در کابین اپراتور و بازرسی گزارشات ثبت شده

• اطمینان از وجود کپسول آتش نشانی در کابین اپراتور و بررسی سلامت آن

• اطمینان از وجود قفل خودکار جهت منع ورود غیرمجاز به کابین اپراتور

• نمایش درست و به موقع ظرفیت بار به اپراتور درون کابین

• دسترسی استاندارد برای ورود و خروج اپراتور به کابین                        

بخش استراکچری تاور کرین: این بخش مشتمل است بر کله قندی، گردون، سکشن های ارتفاعی تاور کرین، فلش و کنفلش تاور کرین . جابجایی، ضربه و افتادن قطعات، موجب آسیب و تاب برداشتن قطعات شده و نیاز به تعویض و تعمیر ضرورت پیدا می کند.

بخش مکانیکی تاور کرین: این بخش شامل گیربکس، پوسته های ترمز قلاب و گیربکس قلاب، گردون و گیربکس شاریوت می شود که در صورت لزوم تعمیر یا تعویض می شوند

بخش الکتریکی تاور کرین: این بخش شامل الکترموتور، قلاب، گردون و قسمت های داخلی گردون، شاریوت، تابلوها، بلوک ها، بردها می شود                       

• در ساعات روشن روز به فعالیتهای مربوط به بازرسی، تعمیر، سرویس و نگهداری پرداخته شود

• زمانیکه که تاور کرین در اوج کار و فشار باربرداری است زمان مناسبی جهت بازرسی نمی باشد و موجب اختلال در عملکرد تاور کرین می شود

• بازرسی می بایست به وسیله ی افراد متخصص و ذی صلاح انجام گیرد تا تاور کرین به صورت دقیق مورد بررسی قرار گرفته و وجود عیب یا نقص به طور دقیق تشخیص داده شود. فرد متخصص می بایست تجربه و مهارت کافی و لازم در این زمینه را داشته باشد

• همزمان با انجام تست های معمول می بایست تست های مرتبط با بارگیری تاور کرین نیز انجام شود تا دستگاه از نظر پایداری مورد آزمون واقع شده و صحت عملکرد آن تایید شود

• میزان تحمل تاور کرین در برابر وزش باد معمولی و شدید سنجیده شود علاوه بر این موارد رعایت قوانین سلامت و ایمنی محل کار، قوانین شرایط کاری، تهیه و کاربرد تجهیزات ضروری، تجهیزات ایمنی برای افراد، قوانین کار در ارتفاع و غیره باید لحاظ شود.                    

 معمولا تست قطعات تاور کرین باتوجه به دستورالعمل شرکت سازنده، سن و میزان کارکرد دستگاه صورت می پذیرد کارفرمایانی که اقدام به اجاره تاور کرین یا خرید آن کرده اند با مشاوره و کمک افراد متخصص می توانند به تعمیر، سرویس و نگهداری تاور کرین خود بپردازند

برگه های مربوط به سرویس و نگهداری که شامل جزئیات قطعات و جایگزینی قطعات تاور کرین است و گزارش های معاینه کامل تاور کرین می بایست در تاریخچه دستگاه به صورت دقیق و بی نقص ثبت شوند. این گزارش ها باید تا پایان عمر دستگاه تاور کرین ثبت و ضبط و نگهداری شوند.

این بازرسیها و نگهداری سوابق جهت اطمینان از موثر بودن تاور کرین است و با توجه به آن میتوان دانست که تاور کرین تا چه زمان نیاز به تعمیر یا سرویس و نگهداری دارد و آیا دستگاه با تعمیر یا تعویض قطعات قادر است به کار ادامه دهد یا خیر و گاهی لازم است شیوه نگهداری تغییر پیدا کند و اصلاح شود                         

کارفرمایانی که نسبت به خرید تاور کرین نو یا اجاره آن یا خرید و اجاره تاور کرین دست دوم  اقدام می کنند می توانند از همان شرکت خدمات مربوط به تعمیر، سرویس یا نگهداری را دریافت کنند

مراکز معتبر از متخصصین کارآزموده کمک گرفته و با اعزام آن ها به محل نسبت به تعمیر، سرویس و نگهداری مطابق قرارداد به صورت روزانه، هفتگی، ماهیانه  و طولانی مدت اقدام به همکاری می کنند                         

    در هر پروژه ای کنترل و مدیریت هزینه ها یکی از بخشهای مهم برنامه ریزی  محسوب می شود پس از نصب و مونتاژ تاور کرین و شروع به عملیات باربرداری در سازه سرویس و نگهداری و تعمیر، بخش اساسی و مهم در کارکرد ایمن تاور کرین به شمار می رود. اگر عیوب قطعات شناسایی و به موقع مرتفع شوند از خسارت ها و حوادث جبران ناپذیر مالی و جانی جلوگیری به عمل آمده و هزینه ی تعمیر، سرویس و نگهداری در مقابل هزینه های ناشی از خرابی تاور کرین ناچیز شمرده می شود.

تعیین قیمت هزینه ها به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد که تا حدودی می توان قیمت تعمیر، سرویس و نگهداری را تخمین زد. بسته به مفاد قرارداد سرویس و نگهداری بین کارفرما و مرکز خرید، فروش و اجاره تاور کرین، قیمت سرویس روزانه، هفتگی، ماهیانه و طولانی مدت متفاوت خواهد بود علاوه بر آن هزینه تعمیر یا تعویض قطعات به صورت مجزا تعیین خواهد شد. عوامل زیر نیز در محاسبه قیمت تاثیر گذار می باشد

• هزینه بازرسی و عیب یابی تاور کرین و اینکه کدام سکشن نیاز به تعمیر یا تعویض دارد

• دستمزد کارشناس اعزام شده به محل پروژه

• هزینه های رفت و آمد متخصصین به محل سازه و...